Za sterowanie pracą zaworów w silniku spalinowym odpowiada odpowiednio wyprofilowany wałek rozrządu. Dzięki właściwej synchronizacji jego pracy zawory otwierają i zamykają się w odpowiedniej sekwencji, co chroni przed uszkodzeniem silnika. Ponadto rozrząd odpowiada również za przekazywanie napędu do osprzętu silnika, między innymi do pompy wody. Obecnie najczęściej spotykamy się z rozrządami napędzanymi przez łańcuchy lub paski.
Wałek rozrządu to mechanizm najczęściej zlokalizowany bezpośrednio w głowicy lub korpusie silnika (we współczesnych samochodach jest to rozwiązanie dość standardowe), który odpowiada za sterowanie pracą zaworów. Wałek wyposażony jest w tzw. krzywki, które zmieniają ruch obrotowy na posuwisty. Specjalne popychacze wykorzystują ten ruch do poruszania zaworami, zamykając je i otwierając, dzięki czemu silnik wytwarza moc przenoszoną na układ napędowy i w konsekwencji, poruszającą pojazd. Warto podkreślić, że każdy silnik tłokowy wyposażony jest w rozrząd. Oczywiście konstrukcja rozrządu zmieniała się na przestrzeni lat. Starsze, dość proste rozwiązania, we współczesnych samochodach zostały zastąpione przez znacznie bardziej złożone mechanizmy. To powinno skłaniać właścicieli nowych samochodów do regularnego kontrolowania rozrządu i jego wymiany zgodnie z zaleceniami producenta.
Rodzaje rozrządów we współczesnych czterosuwach:
OHV – rozrząd o charakterystyce górnozaworowej popychaczowej
OHC – rozrząd górnozaworowy z wałkiem w głowicy
DOHC – rozrząd górnozaworowy z podwójnym wałkiem w głowicy
Wałek rozrządu odpowiada za sterowanie ruchem zaworów, dzięki czemu wnętrza cylindrów napełniają się odpowiednio dobraną mieszanką powietrzno-paliwową. Następnie dochodzi do jej spalania, silnik wytwarza moc i samochód może się poruszać. W najnowszych konstrukcjach tradycyjny wałek rozrządu coraz częściej zastępowany jest przez system elektromagnetycznego sterowania zaworami. To rozwiązanie bezpieczniejsze i znacznie bardziej precyzyjne. Dzięki temu spalanie staje się efektywniejsze, a jazda autem bardziej ekonomiczna.
Standardowo tradycyjny pasek rozrządu wymienia się co 120 tys. kilometrów. Jeśli jednak producent zaleca jego częstszą wymianę, dla bezpieczeństwa silnika auta warto trzymać się jego sugestii. Zapominalstwo i odkładanie w czasie wymiany paska może skończyć się jego zerwaniem i uszkodzeniem zaworów. Dlatego tak ważne jest przestrzeganie terminów wymiany i obserwowanie zachowania paska – gdy pompa wody pracuje zbyt głośno, nie warto odkładać naprawy na później. Zatarta pompa może uszkodzić pasek, a jego zerwanie to zwykle konieczność wymiany zniszczonego silnika na nowy.
W warsztacie samochodowym Klakson przeprowadzimy wymianę paska rozrządu, zrobimy przegląd, zdiagnozujemy, naprawimy. Zapraszamy.