W większości współczesnych samochodów osobowych znajdziemy dwie sondy lambda. Pierwsza z nich umieszczona jest przed katalizatorem (sonda o funkcji regulacyjnej), a druga tuż za nim (sonda o funkcji kontrolnej). Gdy dojdzie do awarii jednej z nich, warto zainwestować w produkt oryginalny, polecany przez producenta auta lub wybrać wysokiej klasy zamiennik w jakości oryginału. Dlaczego to takie ważne?

Dlaczego sonda lambda przestała działać?

W przypadku produktów oryginalnych i wysokiej klasy zamienników w jakości oryginału przyczyną usterki, w większości sytuacji, jest czynnik zewnętrzny. Tanie zamienniki psują się znacznie częściej, a główną przyczyną ich awarii jest albo kiepska jakość wykonania, albo mała odporność na zanieczyszczenia, wilgoć, wysoką temperaturę czy wstrząsy.

Najczęstszymi przyczynami uszkodzenia czujnika są uderzenia mechaniczne (ceramiczny rdzeń sondy może pęknąć w wyniku wstrząsu lub silnego uderzenia, uszkodzeniu może ulec również okablowanie), wilgoć (gdy dostanie się na złącze sondy) oraz zanieczyszczenia gromadzące się na powierzchni elementu pomiarowego. W pewnym momencie warstwa zanieczyszczeń na elemencie pomiarowym może być tak duża, że elektroniczny moduł sterujący pracą silnika (ECU) przestanie ją wykrywać. Wówczas na desce rozdzielczej powinna zapalić się kontrolka informująca o usterce silnika (MIL).

Urządzenia lepszej jakości charakteryzują się większą odpornością na wymienione czynniki niszczące, a tym samym czas ich działania jest zwykle znacznie dłuższy niż czas pracy taniej sondy lambda od mniej znanego producenta.

Trwałość sondy lambda

Zamienniki w jakości oryginału są nieco droższe od zwykłych modeli sond lambda, ale są od nich również trwalsze. Wynika to przede wszystkim z zastosowania nieco innej technologii produkcji i użycia lepszych materiałów, bardziej odpornych na uszkodzenia mechaniczne, na wilgoć, zanieczyszczenia, a także na działanie wysokich temperatur, przede wszystkim na gwałtowne skoki temperatury.

W wielu modelach tanich sond sporym problemem jest jakość okablowania, które najszybciej ulega uszkodzeniu, między innymi ze względu na kiepską jakość wykonania lutów lub mało profesjonalny sposób instalacji wtyczki – producent kupuje sondy jednego typu i dorabia do nich wtyczki, by pasowały do wielu modeli samochodów.

Dlaczego jakość sondy jest tak ważna?

Pomijając kwestię trwałości sondy, jej odporności na uszkodzenia mechaniczne, wilgoć i zanieczyszczenia gromadzące się na powierzchni elementu pomiarowego, równie ważna jest precyzja dokonywanych przez nią pomiarów. To sprawa kluczowa, jeśli zależy nam na tym, by silnik auta pracował równomiernie, a spalanie paliwa było możliwie najniższe. Warto pamiętać, że ilość wtryskiwanego paliwa stale się zmienia, co jest pochodną odczytów dokonywanych właśnie przez sondę lambda. Jeśli odczyty sondy będą docierać do elektronicznego modułu sterującego pracą silnika (ECU) w wyraźnym opóźnieniem, ucierpi na tym efektywność spalania, a w konsekwencji również sam silnik. Właśnie dlatego warto unikać zakupu sond podejrzanie tanich, od mniej znanych producentów. Oryginalna sonda lambda lub produkt w jakości oryginału zapewni wysoką precyzję odczytów i dużą szybkość ich przesyłu do ECU.

Markowa sonda lambda szybko się rozgrzewa, dzięki czemu niemal natychmiast jest pełni aktywna i co równie ważne, wyjątkowo szybko reaguje na zmiany w składzie spalin (wykonuje odczyty), dzięki czemu moduł sterowania silnika może szybciej reagować i modyfikować skład mieszanki paliwowo-powietrznej.

Ze względu na duże koszty naprawy i czas unieruchomienia pojazdu, na sondzie lambda nie warto przesadnie oszczędzać. Jeśli kupimy dobrej klasy zamiennik w jakości oryginału, możemy być pewni wysokiej sprawności jego działania przez wiele kolejnych lat.

Wymiana sondy lambda

Po zdiagnozowaniu usterki i fizycznej wymianie uszkodzonej sondy na jej nową wersję, mechanik samochodowy musi przetestować poprawność jej instalacji – upewnić się, czy połączenie sondy lambda z elektronicznym modułem sterującym pracą silnika (ECU) jest poprawne i nie ma w nim żadnych błędów. Testowanie polega na konfigurowaniu różnych cykli jazdy zdefiniowanych przez producenta auta. Zwykle wystarczy poprawne skonfigurowanie trzech cykli, by kontrolka (MIL) informująca o błędzie silnika ostatecznie zgasła. Po dokonaniu wstępnej diagnostyki przez mechanika samochodowy układ diagnostyki pokładowej zacznie na bieżąco testować prawidłowość działania sondy. Jeśli montaż został wykonany nieprawidłowo lub korzystamy z sondy kiepskiej jakości, lub – co gorsza – sondy przerabianej, problemy z jej prawidłowym funkcjonowaniem prędzej czy później powrócą. Poza tym niewłaściwa konfiguracja w połączeniu z kiepską jakością sondy automatycznie przełożą się na wzrost zużycia paliwa i większą emisję spalin.